Рўйхатни беркитиш
Мундарижа
Мундарижа
2-КИТОБ
Таом одоблари китоби
كِتَابُ أَدَبِ الطَّعَامِ
(2)
1-BOB

Таомнинг аввалида «Бисмиллаҳ» ва охирида «Алҳамдулиллаҳ» деб айтиш хусусида

بَابُ التَّسْمِيَةِ فِي أَوَّلِهِ وَالحَمْدُ فِي آخِرِهِ

(1)

Умар ибн Абу Саламадан розияллоҳу анҳу ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга:

«Аллоҳнинг исмини айт, ўнг қўлинг билан егин ва олдингдан егин!» дедилар.

Муттафақун алайҳ.

 عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبِي سَلَمَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ لِي رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «سَمِّ اللهَ، وَكُلْ بِيَمِيْنِكَ، وَكُلْ مِمَّا يَلِيْكَ». مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5376، م 2022 وسبق برقم 306].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Бирортангиз таом еса, Аллоҳнинг исмини зикр қилсин. Аллоҳнинг исмини аввалида зикр қилишни унутса, «Бисмиллааҳи аввалаҳу ва аахироҳу»* десин», дедилар».

* Маъноси: «Аввалида ҳам, охирида ҳам Аллоҳнинг исми ила».

Абу Довуд ва Термизий ривояти. Термизий уни ҳасан, саҳиҳ ҳадис, дедилар.

وَعَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «إِذَا أَكَلَ أَحَدُكُمْ فَلْيَذْكُرِ اسْمَ اللهِ تَعَالَى، فَإِنْ نَسِيَ أَنْ يَذْكُرَ اسْمَ اللهِ تَعَالَى فِي أَوَّلِهِ، فَلْيَقُلْ: بِسْمِ اللهِ أَوَّلَهُ وَآخِرَهُ» رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ، وَالتِّرْمِذِيُّ، وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ [د 3767، ت 1858].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Набий соллалоҳу алайҳи васалламнинг шундай деганларини эшитганман: «Киши уйига кирса, кираётганда ва таомланаётганда Аллоҳни зикр қилса, шайтон (шерикларига): «Сизлар учун тунаш жойи ҳам, егулик ҳам йўқ», дейди. Уйига кираётганда Аллоҳни зикр қилмаса, шайтон: «Тунаш жойи топдингиз», дейди. Таомланаётганда Аллоҳни зикр қилмаса, «Тунаш жойи ҳам, егулик ҳам топдингиз», дейди».

Имом Муслим ривояти.

وَعَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «إِذَا دَخَلَ الرَّجُلُ بَيْتَهُ، فَذَكَرَ اللهَ تَعَالَى عِنْدَ دُخُولِهِ وَعِنْدَ طَعَامِهِ، قَالَ الشَّيْطَانُ: لَا مَبِيتَ لَكُمْ وَلَا عَشَاءَ، وَإِذَا دَخَلَ فَلَمْ يَذْكُرِ اللهَ تَعَالَى عِنْدَ دُخُولِهِ قَالَ الشَّيْطَانُ: أَدْرَكْتُمُ الْمَبِيتَ، وَإِذَا لَمْ يَذْكُرِ اللهَ تَعَالَى عِنْدَ طَعَامِهِ قَالَ: أَدْرَكْتُمُ الْمَبِيتَ وَالعَشَاءَ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2018].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Ҳузайфа розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи васаллам билан бирга таом есак, то Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошлаб, қўл узатмагунларича биз қўл узатмас эдик. Бир сафар у зот билан бирга таомга ҳозир бўлган эдик, бир қизча худди биров қувгандек (шошиб) келди-да, қўлини таомга узатмоқчи бўлган эди, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унинг қўлидан тутиб қолдилар. Кейин бир аъробий худди биров қувгандек (шошиб) келган эди, у зот унинг ҳам қўлидан тутиб қолдилар-да, шундай дедилар: «Шайтон Аллоҳнинг исми зикр қилинмаган таомни ўзига ҳалол қилиб олади. У (таомни) ўзига ҳалол қилиб олиш учун мана бу қизчани олиб келган эди, унинг қўлидан тутиб қолдим. Сўнг уни ўзига ҳалол қилиб олиш учун мана бу аъробийни олиб келган эди, унинг ҳам қўлидан тутиб қолдим. Жоним қўлида бўлган Зотга қасамки, унинг (шайтоннинг) қўли бунинг (қизчанинг) қўли билан бирга менинг қўлимда (тўхтаб қолди). Сўнг у зот Аллоҳнинг исмини айтиб едилар».

Имом Муслим ривояти.

وَعَنْ حُذَيْفَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: كُنَّا إِذَا حَضَرْنَا مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ طَعَاماً، لَمْ نَضَعْ أَيْدِينَا حَتَّى يَبْدَأَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ فَيَضَعَ يَدَهُ، وَإِنَّا حَضَرْنَا مَعَهُ مَرَّةً طَعَاماً، فَجَاءَتْ جَارِيَةٌ كَأَنَّهَا تُدْفَعُ، فَذَهَبَتْ لِتَضَعَ يَدَهَا فِي الطَّعَامِ، فَأَخَذَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ بِيَدِهَا، ثُمَّ جَاءَ أَعْرَابِيٌّ كَأَنَّمَا يُدْفَعُ، فَأَخَذَ بِيَدِهِ، قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «إِنَّ الشَّيْطَانَ يَسْتَحِلُّ الطَّعَامَ أَلَّا يُذْكَرَ اسْمُ اللهِ تَعَالَى عَلَيهِ؛ وَإِنَّهُ جَاءَ بِهَذِهِ الجَارِيَةِ لِيَسْتَحِلَّ بِهَا، فَأَخَذْتُ بِيَدِهَا، فَجَاءَ بِهَذَا الأَعْرَابِيِّ لِيَسْتَحِلَّ بِهِ، فَأَخَذْتُ بِيَدِهِ، وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ؛ إِنَّ يَدَهُ فِي يَدِي مَعَ يَدِهِمَا» ثُمَّ ذَكَرَ اسْمَ اللهِ تَعَالَى وَأَكَلَ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2017].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Умайя ибн Махший саҳобий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўтирган эдилар, бир киши овқатланаётган эди. У таомидан бир луқма қолгунича Аллоҳнинг исмини зикр қилмади. Кейин ўша луқмани оғзига солаётиб, «Бисмиллааҳи аввалаҳу ва аахироҳу», деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кулиб юбордилар-да, сўнг: «Шайтон у билан бирга еяётган эди, у Аллоҳнинг исмини зикр қилган эди, қорнидагини қайт қилиб юборди», дедилар».

Абу Довуд ва Насаий ривояти.

وَعَنْ أُمَيَّةَ بْنِ مَخْشِيٍّ الصَّحَابيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: كَانَ رَسُولُ الله صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ جَالِساً، وَرَجُلٌ يَأْكُلُ، فَلَمْ يُسَمِّ اللهَ حَتَّى لَمْ يَبْقَ مِنْ طَعَامِهِ إلَّا لُقْمَةٌ، فَلَمَّا رَفَعَهَا إِلَى فِيْهِ، قَالَ: بِسْمِ اللهِ أَوَّلَهُ وَآخِرَهُ، فَضَحِكَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ، ثُمَّ قَالَ: «مَا زَالَ الشَّيْطَانُ يَأْكُلُ مَعَهُ، فَلمَّا ذَكَرَ اسْمَ اللهِ اسْتَقَاءَ مَا فِي بَطْنِهِ». رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ، وَالنَّسَائِيُّ [د 3768، سك 6725].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобаларидан олтитаси билан овқатланаётган эдилар. Бир аъробий келиб, ўша овқатдан икки луқма билан ҳаммасини еб қўйди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Агар у Аллоҳнинг исмини зикр қилганида, сизларга кифоя қилар эди», дедилар.

Имом Термизий ривоят қилиб, ҳасан, саҳиҳ ҳадис деган.

وَعَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ يَأْكُلُ طَعَاماً فِي سِتَّةٍ مِنْ أَصْحَابِهِ، فَجَاءَ أَعْرَابِيٌ، فَأَكَلَهُ بِلُقْمَتَيْنِ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «أَمَا إِنَّهُ لَوْ سَمَّى لَكَفَاكُمْ» رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ [1858].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Абу Умома розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам дастурхонлари олинаётганда «Аллоҳга кўп, пок, муборак, кифояланилмайдиган, ташлаб қўйилмайдиган, беҳожат бўлинмайдиган ҳамд бўлсин. (Эй) Роббимиз!» дер эдилар».

Имом Бухорий ривояти.

وَعَنْ أَبِي أُمَامَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ كَانَ إِذَا رَفَعَ مَائِدَتَهُ قَالَ: «اَلْحَمْدُ للهِ كَثِيراً طَيِّباً مُبَارَكاً فِيهِ، غَيْرَ مَكْفِيٍّ، وَلَا مُسْتَغْنًى عَنْهُ رَبُّنَا». رَوَاهُ البُخَارِيُّ [5458].

Улашиш
|
|
Нусха олиш

Муоз ибн Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Ким бир таом еб, кейин «Алҳамду лиллааҳиллазии атъамании ҳаазаа ва розақонииҳи мин ғойри ҳавлин миннии ва лаа қувва»* деса, аввалги гуноҳлари мағфират қилинади».

 

* Маъноси: «Буни менга едирган ва мендан ҳеч қандай куч-қувватсиз уни менга ризқ қилиб берган Аллоҳга ҳамдлар бўлсин».

Абу Довуд ва Термизий ривояти. Термизий буни ҳасан ҳадис, деди.

    747 - وَعَنْ مُعَاذِ بْنِ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «مَنْ أَكَلَ طَعَاماً فَقَالَ: اَلْحَمْدُ للهِ الَّذِي أَطْعَمَنِي هَذَا، وَرَزَقَنِيهِ مِنْ غَيْرِ حَوْلٍ مِنِّي وَلَا قُوَّةٍ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ». رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ، وَالتِّرْمِذِيُّ وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ [د 4023، ت 3458].

    Улашиш
    |
    |
    Нусха олиш
    2-BOB

    Таомни айбламасдан, уни мақташнинг маҳбублиги ҳақида

    بَابٌ لَا يَعِيبُ الطَّعَامَ، وَاسْتِحْبَابُ مَدْحِهِ

    (2)

    Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

    «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳеч қачон таомни айбламаганлар. Иштаҳалари тортса, ердилар, ёқтирмасалар, тарк қилардилар».

     Муттафақун алайҳ.

     عَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: «مَا عَابَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ طَعَاماً قَطُّ، إِنِ اشْتَهَاهُ أَكَلَهُ، وَإِنْ كَرِهَهُ تَرَكَهُ» مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5409، م 2064].


      Улашиш
      |
      |
      Нусха олиш

      Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

      «Набий соллалоҳу алайҳи васаллам аҳлияларидан нонхуруш сўрадилар. Улар: «Сиркадан бошқа ҳеч нарсамиз йўқ», дейишди. У зот уни келтиришни сўрадилар-да, уни ея бошлаб, «Нонхурушларнинг яхшиси сиркадир, нонхурушларнинг яхшиси сиркадир», дер эдилар.

       Имом Муслим ривоятлари.

        749 - وَعَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ سَأَلَ أَهْلَهُ الأُدُمَ فَقَالُوا: مَا عِنْدَنَا إِلَّا خَلٌّ، فَدَعَا بِهِ، فَجَعَلَ يَأْكُلُ وَيَقُولُ: «نِعْمَ الأُدُمُ الخَلُّ، نِعْمَ الأُدُمُ الخَلُّ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2052].

        Улашиш
        |
        |
        Нусха олиш
        3-BOB

        Рўзадор киши таомга таклиф қилинса, у оғзини очишни хоҳламаганда айтадиган нарсалар

        بَابُ مَا يَقُولُهُ مَنْ حَضَرَ الطَّعَامَ وَهُوَ صَائِمٌ إِذَا لَمْ يُفْطِرْ

        (3)

        Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

        «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Бирортангиз (бир жойга) таклиф қилинса, таклифни қабул қилсин. Агар рўзадор бўлса, дуо қилиб қўйсин, оғзи очиқ бўлса, есин», дедилар».

        Имом Муслим ривояти.

        عَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «إِذَا دُعِيَ أَحَدُكُمْ فَلْيُجِبْ، فَإِنْ كَانَ صَائِماً فَلْيُصَلِّ، وَإِنْ كَانَ مُفْطَراً فَلْيَطْعَمْ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ [1431].


        قَالَ العُلَمَاءُ: مَعْنَى. «فَلْيُصَلِّ» فَلْيَدْعُ، وَمَعْنَى «فَلْيطْعَمْ» فَلْيَأْكُلْ.

        Улашиш
        |
        |
        Нусха олиш
        4-BOB

        Бирор киши овқатга чақирилсаю у ўзи билан бошқа бир кишини эргаштирса, айтадиган нарсалари хусусида

        بَابُ مَا يَقُولُهُ مَنْ دُعِيَ إِلَى طَعَامٍ فَتَبِعَهُ غَيْرُهُa

        (4)

        Абу Масъуд ал-Ансорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

        «Бир киши таом ҳозирлаб, бештанинг бири қилиб Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни чақирди. Уларга бир киши эргашди. Дарвозага етиб келгач Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мана бу киши ҳам бизга эргашиб келди. Хоҳласанг, унга изн берасан, хоҳласанг, қайтиб кетади», дедилар. У: «Йўқ, унга изн бераман эй Аллоҳнинг расули», деди».

         Муттафақун алайҳ.

         عَنْ أَبِي مَسْعُودِ البَدْرِيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: دَعَا رَجُلٌ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ لِطَعَامٍ صَـنَعَهُ لَهُ خَامِسَ خَمْسَةٍ، فَتَبِعَهُمْ رَجُلٌ، فَلمَّا بَلَغَ البَابَ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «إِنَّ هَذَا اتَّبَعَنَا؛ فَإِنْ شِئْتَ أَنْ تَأْذَنَ لَهُ، وَإِنْ شِئْتَ رَجَعَ» قَالَ: بَلْ آذَنُ لَهُ يَا رَسُولَ اللهِ. مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 2081، م 2036].


          Улашиш
          |
          |
          Нусха олиш
          5-BOB

          Таомни ўз олдидан ейиш ҳамда бетартиб овқатланадиган кишини одобга чақириб, насиҳат қилиш ҳақида

          بَابُ الأَكْلِ مِمَّا يَلِيهِ، وَوَعْظِهِ وَتَأْدِيبِهِ مَنْ يُسِيءُ أَكْلَهُ

          (5)

          Умар ибн Абу Салама розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

          «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қарамоғларидаги бола эдим. Қўлим товоқда изғиётган эди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга: «Ҳой бола! Аллоҳнинг исмини айт, ўнг қўлинг билан егин ва олдингдан егин!» дедилар.

          Муттафақун алайҳ.

          عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبِي سَلَمَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: كُنْتُ غُلَاماً فِي حِجْرِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ، وَكَانَتْ يَدِي تَطِيشُ فِي الصَّحْفَةِ، فَقَالَ لِي رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «يَا غُلَامُ؛ سَمِّ اللهَ تَعَالَى، وَكُلْ بِيَمِينِكَ، وَكُلْ مِمَّا يَلِيْكَ». مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5376، م 2022 وسبق برقم 740].


          قَولُهُ: «تَطِيشُ» بِكَسْرِ الطَّاءِ، وَبَعْدَهَا يَاءٌ مُثَنَّاةٌ مِنْ تَحْتُ، مَعْنَاهُ: تَتَحَرَّكُ وَتَمْتَدُّ إِلَى نَوَاحِي الصَّحْفَةِ.

          Улашиш
          |
          |
          Нусха олиш

          753. Салама ибн Акваъ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

          «Бир киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида чап қўли билан (овқат) еди. У зот: «Ўнг қўлинг билан егин!», дедилар. У: «(Ўнг қўлим билан) ея олмайман», деди. У зот: «Ея олмагин!», дедилар.

          Бунга унинг кибригина йўл қўймаган эди. Шундан кейин уни (ўнг қўлини) оғзигача кўтара олмай қолди».

           Имом Муслим ривояти.

            753 - وَعَنْ سَلَمَةَ بْنِ الأَكْوَعِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ رَجُلًا أَكَلَ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ بِشِمَالِهِ، فَقَالَ: «كُلْ بِيَمِينِكَ» قَالَ: لَا أَسْتطِيعُ قَالَ: «لَا اسْتَطَعْتَ» مَا مَنَعَهُ إِلَّا الكِبْرُ!! فَمَا رَفَعَهَا إِلَى فِيْهِ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2021 وسبق برقم 625].

            Улашиш
            |
            |
            Нусха олиш
            6-BOB

            Жамоат билан овқатланганда хурмо ва шунга ўхшаш меваларни бир луқмада иккитадан тановул қилишдан қайтариқ. Фақат атрофдаги биродарлар изни билангина жоизлиги ҳақида

            بَابُ النَّهْيِ عَنِ القِرَانِ بَيْنَ تَمْرَتَينِ وَنَحْوِهِمَا إِذَا أَكَلَ جَمَاعَةً إِلَّا بِإِذْنِ رِفْقَتِهِ

            (6)

            Жабала ибн Суҳайм розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

            «Бизга ют* етди. Ибн Зубайр билан бирга эдик. Ўшанда у бизга хурмо улашди. Уни еяётганимизда Абдуллоҳ ибн Умар ёнимиздан ўтар ва: «Иккита-иккитадан еманглар, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам иккита-иккитадан ейишдан қайтарганлар», дер эди. Кейин: «Фақат киши биродаридан изн сўраса, мустасно», деб қўярди».

             Муттафақун алайҳ.

             عَنْ جَبَلَةَ بْنِ سُحَيْمٍ قَالَ: أَصَابَنَا عَامُ سَنَةٍ مَعَ ابْنِ الزُّبَيْرِ، فَرُزِقْنَا تَمْراً، وَكَانَ عَبْدُ اللهِ بْنُ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا يَمُرُّ بِنَا وَنَحْنُ نَأْكُلُ، فَيَقُولُ: لَا تُقَارِنُوا؛ فَإِنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ نَهَى عَنِ الإقْرَانِ، ثُمَّ يَقُولُ: «إِلَّا أَنْ يَسْتَأْذِنَ الرَّجُلُ أَخَاهُ». مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5446، م 2045].


              Улашиш
              |
              |
              Нусха олиш
              7-BOB

              Еб тўймайдиган кишининг қилиши ва айтиши лозим бўлган нарсалар

              بَابُ مَا يَقُولُهُ وَيَفْعَلُهُ مَنْ يَأْكُلُ وَلَا يَشْبَعُ

              (7)

              Ваҳший ибн Ҳарб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

              «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобалари: «Эй Аллоҳнинг Расули, биз таом еяпмиз, лекин тўймай қоляпмиз», дейишди. «Алоҳида-алоҳида еяётган бўлсангиз керак-да?» деган эдилар, «Ҳа», дейишди. «Таомингизни жамланиб, бисмиллаҳ айтиб енглар, шунда унга барака берилади», дедилар».

               Абу Довуд ривояти.

               عَنْ وَحْشِيِّ بْنِ حَرْبٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ أَصْحَابَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ قَالُوا: يَا رَسُولَ اللهِ؛ إِنَّا نَأْكُلُ وَلَا نَشْبَعُ!! قَالَ: «فَلَعَلَّكُمْ تَفْتَرِقُونَ؟» قَالُوا: نَعَمْ. قَالَ: «فَاجْتَمِعُوا عَلَى طَعَامِكُمْ، وَاذْكُرُوا اسْمَ اللهِ يُبَارَكْ لَكُمْ فِيهِ». رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ [3764].


                Улашиш
                |
                |
                Нусха олиш
                8-BOB

                Лаганнинг атрофидаги овқатдан ейишга буйруқ. Унинг ўртасидаги овқатни ейишдан қайтариқ

                بَابُ الأَمْرِ بِالأَكْلِ مِنْ جَانِبِ القَصْعَةِ، وَالنَّهْيِ عَنِ الأَكْلِ مِنْ وَسَطِهَا

                (8)

                Бу бобимизга юқорида ўтган 752-рақамдаги «Ва олдингдан егин!» деган Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сўзлари ҳам келган.

                 فِيهِ: قَوْلُهُ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «وَكُلْ مِمَّا يَلِيكَ». مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ كَمَا سَبَقَ [برقم 752].


                  Улашиш
                  |
                  |
                  Нусха олиш

                  757. Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

                  «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                  «Барака таомнинг ўртасига тушади. Шундоқ экан унинг атрофидан енглар, унинг ўртасидан еманглар», деб айтдилар.

                  Абу Довуд ва Термизий ривояти. Термизий ҳасан, саҳиҳ ҳадис, деганлар.

                    757 - عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «الْبَرَكَةُ تَنْزِلُ وَسَطَ الطَّعَامِ، فَكُلُوا مِنْ حَافَّتَيْهِ، وَلَا تَأْكُلُوا مِنْ وَسَطِهِ». رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ، وَالتِّرْمِذِيُّ وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ [د 3772، ت 1805].

                    Улашиш
                    |
                    |
                    Нусха олиш

                    Абдуллоҳ ибн Буср розияллоҳу анҳумо айтади:

                    «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тўрт киши кўтарадиган ғарро деган лаганлари бор эди. Тонг отиб, зуҳо намозини ўқишгач, ўша лаганни олиб келишди. – Унда сарид* тайёрланган эди – Ҳамма лаганнинг атрофига ўтирди. Одам кўпайиб кетгач, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам (жой торлигидан) чўккалаб ўтириб олдилар. Шунда бир аъробий: «Бу қандай ўтириш?» деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ мени карамли қул қилиб яратди, дилозор, қайсар қилмади», дедилар. Сўнг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Тепасини қўйиб, атрофидан енглар, барака бўлади», дедилар».

                     Абу Довуд яхши иснод билан ривоят қилдилар.

                    758 - وَعَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ بُسْرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: كَانَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ قَصْعَةٌ يُقَالُ لَهَا: الْغَرَّاءُ، يَحْمِلُهَا أَرْبَعَةُ رِجَالٍ، فَلمَّا أَضْحَوا وَسَجَدُوا الضُّحَى أُتِي بِتِلْكَ الْقَصْعَةِ - يَعْنِي وَقَدْ ثُرِدَ فِيهَا - فَالتَفُّوا عَلَيهَا، فَلَمَّا كَثُرُوا جَثَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ أَعْرَابيٌّ: مَا هَذِهِ الجِلْسَةُ؟! قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «إِنَّ اللهَ جَعَلَنِي عَبْداً كَرِيماً، وَلَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّاراً عَنِيداً، ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «كُلُوا مِنْ حَوَالَيْهَا، وَدَعُوا ذِرْوَتَهَا يُبَارَكْ فِيهَا». رَوَاهُ أَبُو دَاوُدٍ بِإِسْنَادٍ جَيِّدٍ [3773].

                    «ذِرْوَتَهَا» أَعْلَاهَا: بِكَسْرِ الذَّالِ وَضَمِّهَا.

                    Улашиш
                    |
                    |
                    Нусха олиш
                    9-BOB

                    Суяниб ейишнинг кароҳияти ҳақида

                    بَابُ كَرَاهِيَةِ الأَكْلِ مُتَّكِئاً

                    (9)

                    Абу Жуҳайфа Ваҳб ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                    Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                    «Мен суяниб емайман», дедилар.

                     Имом Бухорий ривояти.

                    Хаттобий айтдилар. Ҳадиснинг арабча лафзидаги «ал-Муттакий»дан мақсад — остидаги тўшакка яхши жойлашиб ўтиришдир. Бу ерда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Таом кўп ейиш мақсадида ёстиқ ва бошқа нарсаларга суяниб ейувчилар каби эмас, балки омонат ўтириб кифоя қилгудек миқдорида ейман», дедилар. Бу Хаттобийнинг сўзлари эди. Лекин бошқалар «ал-Муттакий» бир томонга мойил бўлишдир, дейишди. Валлоҳу аълам!

                     عَنْ أَبِي جُحَيْفَةَ وَهْبِ بْنِ عَبْدِ اللهِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «لَا آكُلُ مُتَّكِئاً». رَوَاهُ البُخَارِيُّ [5398].

                    قَالَ الخَطَّابيُّ: الْمُتَّكِيءُ هُنا: هُوَ الجَالِسُ مُعْتَمِداً عَلَى وِطاءٍ تَحْتَهُ، قَالَ: وَأَرَادَ أَنَّهُ لَا يَقعُدُ عَلَى الْوِطَاءِ وَالْوَسَائِدِ كَفِعْلٍ مَنْ يُريدُ الإِكْثَارَ مِنَ الطَّعَامِ، بَلْ يَقْعُدُ مُسْتَوْفِزاً لَا مُسْتَوْطِئاً، وَيَأْكُلُ بُلْغَةً. هَذَا كَلَامُ الخَطَّابِي، وَأَشَارَ غَيْرُهُ إِلَى أَنَّ الْمُتَّكِيءَ: هُوَ الْمَائِلُ عَلَى جَنْبِهِ، وَاللهُ أَعْلَمُ.

                    Улашиш
                    |
                    |
                    Нусха олиш

                    Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                    «Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи васалламнинг ўтирган ҳолда* хурмо еяётганларини кўрганман».

                     Имом Муслим ривояти.

                    * «Ўтирган ҳолда» деб таржима қилинган жумла матнда «муқъиан» деб келган бўлиб, кетини ерга қўйиб, болдирларини тик қилиб ўтиришни билдиради.

                    760 - وَعَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: رَأَيْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ جَالِساً مُقْعِياً يَأْكُلُ تَمْراً رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2044].

                    «الْمُقْعِي» هُوَ الَّذِي يُلْصِقُ أَلْيَيْهِ بِالأَرْضِ، وَيَنْصِبُ سَاقَيْهِ.

                    Улашиш
                    |
                    |
                    Нусха олиш
                    10-BOB

                    Таомни учта бармоқ билан ейишнинг ва бармоқларни ялашнинг маҳбублиги ҳамда бармоқни ялашдан олдин сочиққа артишнинг кароҳияти ва лаганни ялашнинг ҳамда тўкилиб қолган луқмаларни ейишнинг маҳбублиги ҳамда бармоқларни ялагандан кейин билак, оёқ ва бундан бошқа аъзоларга суртишнинг жоизлиги ҳақида

                    بَابُ اسْتِحْبَابِ الأَكْلِ بِثَلَاثِ أَصَابِعَ، وَاسْتِحْبَابِ لَعْقِ الأَصَابِعِ، وَكَرَاهَةِ مَسْحِهَا قَبْلَ لَعْقِهَا، وَاسْتِحْبَابِ لَعْقِ القَصْعَةِ وَأَخْذِ اللُّقْمَةِ الَّتِي تَسْقُطُ مِنْهُ وَأَكْلِهَا وَجَوَازِ مَسْحِهَا بَعْدَ اللَّعْقِ بِالسَّاعِدِ وَالقَدَمِ وَغَيْرِهَا

                    (10)

                    Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

                    «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                    «Бирортангиз бирор таом еса, қўлини яламай [ёки ялатмай] туриб артмасин», дедилар».

                    Муттафақун алайҳ.

                     عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «إِذَا أَكَلَ أَحَدُكُمْ طَعَاماً، فَلَا يَمسَحْ أَصَابِعَهُ حَتَّى يَلْعَقَهَا أَوْ يُلْعِقَهَا» مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5456، م 2031].


                      Улашиш
                      |
                      |
                      Нусха олиш

                      Каъб ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                      «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг учта бармоқлари билан еганларини кўрдим. Еб бўлгач бармоқларини ялардилар».

                       Имом Муслим ривояти.

                        762 - وَعَنْ كَعْبِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: رَأَيْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ يَأْكُلُ بِثَلَاثِ أَصَابِعَ، فَإِذا فَرغَ لَعِقَهَا. رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2032/132].

                        Улашиш
                        |
                        |
                        Нусха олиш

                        Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                        Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бармоқларни ва идишни ялашга буюриб, «Сизлар таомларингизни қайси қисмида барака борлигини билмайсиз», дедилар.

                         Имом Муслим ривояти.

                          763 - وَعَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ أَمَرَ بِلَعْقِ الأَصَابِعِ وَالصَّحْفَةِ، وَقَالَ: «إِنَّكُمْ لَا تَدرُونَ فِي أَيِّ طعَامِكُمُ البَرَكَةُ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2033/133].

                          Улашиш
                          |
                          |
                          Нусха олиш

                          764. Яна у кишидан ривоят қилинади:

                          Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                          «Бирингизнинг луқмаси тушиб кетса, уни олиб, унга теккан нарсани кетказиб, еяверсин, уни шайтонга қолдирмасин. То бармоқларини яламагунича қўлини рўмолчага артмасин, чунки у барака таомининг қайси қисмида эканини билмайди».

                           Имом Муслим ривояти.

                            764 - وَعَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِذَا وَقَعَتْ لُقمَةُ أَحَدِكُمْ فَلْيَأْخُذْهَا فَلْيُمِطْ مَا كَانَ بِهَا مِنْ أَذًى وَلْيَأْكُلْهَا، وَلَا يَدَعْهَا للشَّيْطَانِ، وَلَا يَمْسَحْ يَدَهُ بِالْمِنْدِيلِ حَتَّى يَلْعَقَ أَصَابِعَهُ؛ فَإِنَّهُ لَا يَدْرِي فِي أَيِّ طَعَامِهِ البَرَكَةُ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2033/134].

                            Улашиш
                            |
                            |
                            Нусха олиш

                            Яна у кишидан ривоят қилинади:

                            «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                            «Шайтон бирингизнинг ҳар бир ҳолатида, ҳатто таомида ҳам ҳозир бўлади. Бирингиздан бир луқма тушиб кетса, унга теккан азиятни кетказиб, сўнг уни еяверсин, шайтонга қолдирмасин. Қачон еб бўлса, бармоқларини яласин, чунки у барака таомининг қайси қисмида эканини билмайди», дедилар.

                             Имом Муслим ривояти.

                              765 – وَعَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِنَّ الشَّيْطَانَ يَحْضُرُ أَحَدَكُم عِنْدَ كُلِّ شَيءٍ مِنْ شَأْنِهِ، حَتَّى يَحْضُرَهُ عِنْدَ طَعَامِهِ؛ فَإِذَا سَقَطَتْ لُقْمَةُ أَحَدِكُمْ فَلْيَأْخُذْهَا فَلْيُمِطْ مَا كَانَ بِهَا مِنْ أَذًى، ثُمَّ ليَأْكُلْهَا، وَلَا يَدَعْهَا للشَّيْطَانِ، فَإِذَا فَرَغَ فَلْيَلْعَقْ أَصَابِعَهُ؛ فَإِنَّهُ لَا يَدْرِي فِي أَيِّ طَعَامِهِ البَرَكَةُ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2033/135].

                              Улашиш
                              |
                              |
                              Нусха олиш

                              Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                              «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам таом есалар, учта бармоқларини ялар эдилар, «Бирингизнинг луқмаси тушиб кетса, ундаги азиятни кетказиб, еяверсин, уни шайтонга қолдирмасин», дер эдилар ва бизни идишларни артишга буюриб, «Сиз барака таомингизнинг қайси қисмида эканини билмайсиз», дер эдилар».

                               Имом Муслим ривояти.

                                766 - وَعَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ إِذَا أَكَلَ طَعَاماً، لَعِقَ أَصَابِعَهُ الثَّلَاثَ، وَقَالَ: «إِذَا سَقَطَتْ لُقْمَةُ أَحَدِكُمْ، فَلْيُمِطْ عَنْهَا الأَذَى، وَلْيَأْكُلْهَا، وَلَا يَدَعْهَا للشَّيْطَانِ» وَأَمَرَنَا أَنْ نَسْلُتَ القَصْعَةَ وَقَالَ: إِنَّكُمْ لَا تَدْرُونَ فِي أَيِّ طَعَامِكُمُ البَرَكَةُ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2034 وسبق برقم 620].

                                Улашиш
                                |
                                |
                                Нусха олиш

                                Саид ибн Ҳорис розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                «Бу киши Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан олов теккан нарса туфайли таҳорат қилиш ҳақида сўради. Шунда у: «Йўқ. Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг замонларида бундай таомни камдан-кам топар эдик. Топганимизда эса дастрўмолимиз фақат кафтимиз, билагимиз ва оёғимиз бўларди. Кейин намоз ўқир эдик, таҳорат қилмасдик», деди».

                                 Имом Бухорий ривояти.

                                  767 - وَعَنْ سَعِيدِ بْنِ الْحَارِثِ أَنَّهُ سَأَلَ جَابِراً رَضِيَ اللهُ عَنْهُ عَنِ الوُضُوءِ مِمَّا مَسَّتِ النَّارُ، فَقَالَ: لَا؛ قَدْ كُنَّا زَمَنَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ لاَ نَجِدُ مِثْلَ ذَلِكَ الطَّعَامِ إِلَّا قَلِيلًا، فَإِذَا نَحْنُ وَجَدْنَاهُ لَمْ يَكُنْ لَنَا مَنَادِيلُ إِلَّا أَكُفَّنَا وَسَوَاعِدَنَا وَأَقْدَامَنَا، ثُمَّ نُصَلِّي وَلَا نَتَوَضَّأُ. رَوَاهُ البُخَارِيُّ [5457].

                                  Улашиш
                                  |
                                  |
                                  Нусха олиш
                                  11-BOB

                                  Таом устида қўллар кўп бўлиши(нинг фазилати) ҳақида

                                  بَابُ تَكْثِيرِ الأَيْدِي عَلَى الطَّعَامِ

                                  (11)

                                  Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                  Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                                   «Икки кишилик овқат уч кишига кифоя қилади ва уч кишилик овқат тўрт кишига кифоя қилади», дедилар.

                                   Муттафақун алайҳ.

                                  عَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللهُ تَعَالَى عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «طَعَامُ الاِثْنَينِ كَافِي الثَّلَاثَةِ، وَطَعَامُ الثَّلَاثَةِ كَافِي الأَرْبَعَةِ». مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5392، م 2058 وسبق برقم 577].


                                    Улашиш
                                    |
                                    |
                                    Нусха олиш

                                    Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                    Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг:

                                    «Бир кишининг овқати икки кишига кифоя қилади, икки кишининг овқати тўрт кишига ва тўрт кишининг овқати саккиз кишига кифоя қилади», деб айтганларини эшитдим.

                                     Имом Муслим ривояти.

                                      769 - وَعَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «طَعَامُ الوَاحِدِ يَكْفِي الاِثَنَيْنِ، وَطَعَامُ الاِثْنَينِ يَكْفِي الأَرْبَعَةَ، وَطَعَامُ الأَرْبَعَةِ يَكْفِي الثَّمَانِيَةَ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2059 وسبق برقم 577/1].

                                      Улашиш
                                      |
                                      |
                                      Нусха олиш
                                      12-BOB

                                      Ичимлик ичишнинг одоби, (ичимлик ичганда) идишнинг ташқарисида уч марта нафас олиш ва идиш ичида нафас олишнинг кароҳияти ҳамда сув идишни ўнгдан, яъни ичишни бошлаганнинг ўнг томонидан айлантиришнинг маҳбублиги

                                      بَابُ أَدَبِ الشُّرْبِ وَاسْتِحْبَابِ التَّنَفُّسِ ثَلَاثاً خَارِجَ الإِنَاءِ وَكَرَاهَةِ التَّنَفُّسِ فِي الإِنَاءِ، وَاسْتِحْبَابِ إِدَارَةِ الإِنَاءِ عَلَى الأَيْمَنِ فَالأَيْمَنِ بَعْدَ الْمُبْتَدِىءِ

                                      (12)

                                      Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                      «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ичишда (идишни ташқарисида нафас олиб) уч марта пуфлардилар».

                                       Муттафақун алайҳ.

                                      عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَتَنَفَّسُ فِي الشَّرَابِ ثَلَاثاً. مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 6531، م 2028/123].

                                      يَعْنِي: يَتَنَفَّسُ خَارِجَ الإِنَاءِ.    

                                      Улашиш
                                      |
                                      |
                                      Нусха олиш

                                      Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

                                      «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                                      «Туянинг ичишига ўхшаб бир мартада ичманглар. Икки марта, уч мартада ичинглар. Қачон сизлар ичсангиз, «Бисмиллаҳ»ни айтинг. Қачон ичиб битирсангиз, «Алҳамдулиллаҳ»ни айтинг», дедилар».

                                      Имом Термизий ривоят қилиб, ҳасан ҳадис деган.

                                        771 - وَعَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «لَا تَشْرَبُوا وَاحِداً كَشُرْبِ البَعِيرِ، وَلَكِنِ اشْرَبُوا مَثْنَى وَثُلَاثَ، وَسَمُّوا إِذَا أَنْتُمْ شَرِبْتُمْ، وَاحْمَدُوا إِذَا أَنْتُمْ رَفَعْتُمْ». رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ [1885].

                                        Улашиш
                                        |
                                        |
                                        Нусха олиш

                                        Абу Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                        «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам (сув ичаётганда айни ўша) идишнинг ичида нафас олишдан қайтардилар.

                                         Муттафақун алайҳ.

                                        772 - وَعَنْ أَبِي قَتَادَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ نَهَى أَنْ يُتَنَفَّسَ فِي الإِنَاءِ. مُتَّفَقٌ عَلَيهِ.

                                        يَعْنِي: يُتَنَفَّسُ فِي نَفْسِ الإِنَاءِ.

                                        Улашиш
                                        |
                                        |
                                        Нусха олиш

                                        Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                        «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга сув аралаштирилган сут келтирилди. Ўнг томонларида бир аъробий, чап томонларида эса Абу Бакр эди. У зот ўзлари ичдилар, сўнг аъробийга узатдилар ва: «Ўнг томондан, ўнг томондан», дедилар.

                                         Муттафақун алайҳ.

                                        773 - وَعَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ أُتِي بِلَبَنٍ قَدْ شِيْبَ بِمَاءٍ، وَعَنْ يَمِينِهِ أَعْرَابِيٌّ، وَعَنْ يَسَارِهِ أَبُو بَكْرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، فَشَرِبَ، ثُمَّ أَعْطَى الأَعْرَابيَّ وَقَالَ: «الأَيمَنَ فَالأَيْمَنَ». مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5619، م 2029].

                                        قَولُهُ: «شِيبَ» أَي: خُلِطَ.

                                        Улашиш
                                        |
                                        |
                                        Нусха олиш

                                        Саҳл ибн Саъд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                        «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга ичимлик келтирилди. У зот ундан ичдилар. Ўнг тарафларида бир бола, чап тарафларида эса кексалар бор эди. У зот болага: «Буларга узатишимга изн берасанми?» дедилар. Бола: «Аллоҳга қасамки, эй Аллоҳнинг Расули, сиздан оладиган насибамга ҳеч кимни ўзимдан устун қўя олмайман», деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам (ичимликни) унинг қўлига тутқаздилар».

                                         Муттафақун алайҳ.

                                        Ҳалиги ёш бола ибн Аббос розияллоҳу анҳумо эдилар.

                                        774 - وَعَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ أُتِيَ بِشَرَابٍ، فَشَرِبَ مِنْهُ وَعَنْ يَمِينِهِ غُلَامٌ، وَعَنْ يَسَارِهِ أَشْيَاخٌ، فَقَالَ للغُلَامِ: «أَتَأْذَنُ لِي أَنْ أُعْطِيَ هَؤُلَاءِ؟» فَقَالَ الغُلَامُ: لَا وَاللهِ؛ لَا أُوثِرُ بِنَصِيبِي مِنْكَ أَحَداً، فَتَلَّهُ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ فِي يَدِهِ. مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 2451، م 2030 وسبق برقم 581].

                                        قَولُهُ: «تَلَّهُ» أَيْ: وَضَعَهُ، وَهَذَا الغُلَامُ هُوَ ابْنُ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا.

                                        Улашиш
                                        |
                                        |
                                        Нусха олиш
                                        13-BOB

                                        Меш ва шунга ўхшаш идишларнинг оғзидан ичишнинг кароҳияти ва бу танзиҳий (покка яқин) кароҳият бўлиб, ҳаром кароҳият эмасдир

                                        بَابُ كَرَاهَةِ الشُّرْبِ مِنْ فَمِ القِرْبَةِ وَنَحْوِهَا، وَبَيَانِ أَنَّهُ كَرَاهَةُ تَنْزِيهٍ لَا حَرَامٌ

                                        (13)

                                        Абу Саид ал-Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                        «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мешларларни буклашдан қайтардилар», яъни оғизларини буклаб, ўша ердан ичишдан.

                                         Муттафақун алайҳ.

                                         عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: نَهَى رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ عَنِ اخْتِنَاثِ الأَسْقِيَةِ يَعْنِى: أَنْ تُكْسَرَ أَفْوَاهُهَا، وَيُشْرَبَ مِنْهَا. مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5625، م 2023].


                                          Улашиш
                                          |
                                          |
                                          Нусха олиш

                                          Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                          «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам меш ва сувдоннинг оғзидан сув ичишни таъқиқладилар».

                                           Муттафақун алайҳ.

                                            776 - وَعَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: نَهَى رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ أَنْ يُشْرَبَ مِنْ فِي السِّقَاءِ وَالقِرْبَةِ. مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5627].

                                            Улашиш
                                            |
                                            |
                                            Нусха олиш

                                            Ҳассон ибн Собит розияллоҳу анҳунинг сингиллари Умму Собит Кабшата бинти Собит розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

                                            «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менинг ҳузуримга кириб, осиғлиқ турган мешнинг оғзидан тик туриб сув ичдилар. Кейин мен бориб мешнинг оғзини (муборак бўлгани) учун кесиб олдим».

                                             Имом Термизий ривоят қилиб, ҳасан, саҳиҳ ҳадис дедилар.

                                            Бу саҳобия хотин мешнинг оғзини кесиб олишларига сабаб, Расулулллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак оғизлари теккан нарсани эъзозлаб, бошқаларнинг қўлига тушиб, беҳурмат бўлишидан сақлаб, шундоқ қилдилар. Бу ҳадисдан мешнинг оғзидан сув ичиш дурустлиги, юқоридаги икки ҳадисдан эса, идишнинг оғзидан ичмаслик афзал ва комил экани англашилади.

                                            777 - وَعَنْ أُمِّ ثَابِتٍ كَبْشَةَ بِنْتِ ثَابِتٍ أُخْتِ حَسَّانِ بْنِ ثَابِتٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ وَعَنْهَا قَالَتْ: دَخَلَ عَلَيَّ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ، فَشَرِبَ مِنْ فِي قِرْبَةٍ مُعَلَّقَةٍ قَائِماً، فَقُمْتُ إِلَى فِيهَا فَقَطَعْتُهُ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ. وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ [1892].

                                            وَإِنَّمَا قَطَعَتْهَا؛ لِتَحْفَظَ مَوْضِعَ فَمِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ، وَتَتَبَرَّكَ بِهِ، وَتَصُونَهُ عَنِ الإبتِذَالِ، وَهذا الحَدِيثُ مَحْمُولٌ عَلَى بَيَانِ الجَوَازِ، وَالحَدِيثَانِ السَّابِقَانِ لِبَيَانِ الأَفْضَلِ وَالأَكْمَلِ، وَاللهُ أَعْلَمُ.

                                            Улашиш
                                            |
                                            |
                                            Нусха олиш
                                            14-BOB

                                            Ичиладиган нарсага пуфлашнинг макруҳлиги

                                            بَابُ كَرَاهَةِ النَّفْخِ فِي الشَّرَابِ

                                            (14)

                                            Абу Саид ал-Ҳудрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                            «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ичимликка пуфлашдан қайтардилар. Шунда бир киши: «Идишга тушиб қолган нарсани кўрсам-чи?» деди. У зот: «Олиб ташла», дедилар. У киши: «Мен бир нафасда ича олмайман», деди. У зот: «Ундоқ бўлса, қадаҳни оғзингдан узоқлаштир», дедилар».

                                            Имом Термизий ривоят қилиб, ҳасан, саҳиҳ ҳадис дедилар.

                                            عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ نَهَى عَنِ النَّفْخِ فِي الشَّرَابِ، فَقَالَ رَجُلٌ: القَذَاةُ أَرَاهَا فِي الإِنَاءِ؟ فَقَالَ: «أَهْرِقْهَا» قَالَ: إِنِّي لَا أَرْوَى مِنْ نَفَسٍ وَاحِدٍ؟ قَالَ: «فَأَبِنِ القَدَحَ إِذاً عَنْ فِيْكَ». رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ [1887].


                                            Улашиш
                                            |
                                            |
                                            Нусха олиш

                                            Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

                                            «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам сув идишга оғизни тутиб нафас олишдан ёки пуфлашдан маън қилдилар".

                                             Имом Термизий ривоят қилиб, ҳасан, саҳиҳ дедилар.

                                              779 - وَعَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا: أَنَّ النَّبِىَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ نَهَى أَن يُتنَفَّسَ فِي الإِنَاءِ، أَوْ يُنْفَخَ فِيهِ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَقَالَ: حَسَنٌ صَحِيحٌ [1888].

                                              Улашиш
                                              |
                                              |
                                              Нусха олиш
                                              15-BOB

                                              Тик туриб бирор ичимлик ичишнинг жоизлиги, аммо ўтириб ичиш комил ва афзал эканлигининг баёни

                                              Бу бобимизга Кабшадан ривоят қилинган 777-ҳадис ҳам далил бўлади.


                                              بَابُ بَيَانِ جَوَازِ الشُّرْبِ قَائِماً، وَبَيَانِ أَنَّ الأَكْمَلَ وَالأَفْضَلَ الشُّرْبُ قَاعِداً

                                              (15)

                                              Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

                                              «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга замзам тутдим, у зот тик турган ҳолларида ичдилар».

                                               Муттафақун алайҳ.

                                              فِيهِ حَدِيثُ كَبْشَةَ السَّابِقُ (برقم 777).

                                              780 - وَعَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: سَقَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ مِنْ زَمْزَمَ، فَشَرِبَ وَهُوَ قَائمٌ. مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 1637، م 2027].


                                                Улашиш
                                                |
                                                |
                                                Нусха олиш

                                                Наззол ибн Сабрадан ривоят қилинади:

                                                «Алий розияллоҳу анҳу майдондаги эшик олдига келиб, тик туриб (сув) ичдиларда: «Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳам шундай қилганларини кўрганман», деди».

                                                 Имом Бухорий ривояти.

                                                   781 - وَعَنِ النَزَّالِ بْنِ سَبْرَةَ قَالَ: أَتَى عَلِيٌّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ بَابَ الرَّحَبَةِ، فَشَرِبَ قَائِماً، وَقَالَ: إِنِّى رَأَيْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ فَعَلَ كَمَا رَأَيْتُمُونى فَعَلْتُ. رَوَاهُ البُخَارِيُّ [5615].

                                                  Улашиш
                                                  |
                                                  |
                                                  Нусха олиш

                                                  Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

                                                  «Биз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам замонларида, юрган йўлимизда овқатланиб, тик туриб (сув) ичар эдик», дедилар.

                                                  Имом Термизий ривояти.

                                                    782 - وَعَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: كُنَّا نَأْكُلُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ وَنَحْنُ نَمْشِي، وَنَشْرَبُ وَنحْنُ قِيَامٌ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ [1880].

                                                    Улашиш
                                                    |
                                                    |
                                                    Нусха олиш

                                                    Амр ибн Шуъайб отасидан, отаси бобоси розияллоҳу анҳудан ривоят қилади:

                                                    «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тик туриб ҳам, ўтириб ҳам сув ичганларини кўрдим».

                                                    Имом Термизий ривоят қилиб, ҳасан, саҳиҳ ҳадис дедилар.

                                                     783 - وَعَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيبٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: رَأَيْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ يَشْرَبُ قَائِماً وَقَاعِداً. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ [1883].

                                                    Улашиш
                                                    |
                                                    |
                                                    Нусха олиш


                                                    1. 784. Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                                    «Набий соллалоҳу алайҳи васаллам кишини тик туриб ичишдан қайтардилар».

                                                    (Ровий) Қатода айтади: Биз Анасга: «(Тик туриб) ейиш-чи?» деган эдик, у: «Бу ундан ҳам ёмонроқ» ёки «ёқимсизроқ», деди».

                                                    Имом Муслим ривояти.

                                                    Имом Муслимнинг бошқа ривоятида: «Набий соллалоҳу алайҳи васаллам тик туриб ичишдан зажр қилдилар», бўлиб келган.

                                                    784 - وَعَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِىِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: أَنَّهُ نَهَى أَنْ يَشْرَبَ الرَّجُلُ قَائِماً. قَالَ قَتَادَةُ: فَقُلْنَا لأَنَسٍ: فَالأَكْلُ؟ قَالَ: ذَلِكَ أَشَرُّ أَوْ أَخْبَثُ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2024/113].

                                                    وَفِي رِوَايَةٍ لَهُ: أَنَّ النَّبِىَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ زَجَرَ عَنِ الشُّرْبِ قَائِماً [2024].

                                                    Улашиш
                                                    |
                                                    |
                                                    Нусха олиш

                                                    Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                                    Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                                                    «Сизлардан бирортангиз зинҳор тик туриб ичмасин. Ким унутган бўлса, қайт қилсин», дедилар.

                                                    Имом Муслим ривояти.

                                                       785 - وَعَنْ أَبِي هُرَيرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «لَا يَشْرَبَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ قَائِماً، فَمَنْ نَسِيَ فَلْيَسْتَقِيءْ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ [2026].

                                                      Улашиш
                                                      |
                                                      |
                                                      Нусха олиш
                                                      16-BOB

                                                      Одамларга сув улашган киши ўзи охири бўлиб ичишининг маҳбублиги

                                                      بَابُ اسْتِحْبَابِ كَونِ سَاقِي القَومِ آخِرَهُمْ شُرْباً

                                                      (16)

                                                      Абу Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                                      «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                                                      «Одамларга сув тарқатувчи киши ўзи охирги бўлиб ичади», дедилар.

                                                      Имом Термизий ривоят қилиб, ҳасан, саҳиҳ ҳадис дедилар.

                                                      عَنْ أَبِي قَتَادَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «سَاقِي القَوْمِ آخِرُهُمْ» يَعْنِي: شُرْبًا. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ، وَقَالَ: حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ.

                                                        Улашиш
                                                        |
                                                        |
                                                        Нусха олиш
                                                        17-BOB

                                                        Тилла ва кумушдан ташқари барча пок идишларда ва қўл, идишсиз оғиз билан анҳордан сув ичишнинг жоизлиги ҳамда сув ичишда, овқатланишда, таҳорат олишда ва бундан бошқа ишларда тилла ва кумуш идишларни истеъмол қилишнинг ҳаромлиги ҳақида

                                                        بَابُ جَوَازِ الشُّرْبِ مِنْ جَمِيعِ الأَوَانِي الطَّاهِرَةِ غَيْرِ الذَّهَبِ وَالفِضَّةِ، وَجَوَازِ الكَرْعِ - وَهُوَ الشُّرْبِ بِالفَمِ مِنَ النَّهْرِ وَغَيْرِهِ بِغَيْرِ إِنَاءْ وَلَا يَدٍ - وَتَحْرِيمِ اسْتِعْمَالِ إِنَاءِ الذَّهَبِ وَالفِضَّةِ فِي الشُّرْبِ وَالأَكْلِ وَالطَّهَارَةِ وَسَائِرِ وُجُوهِ الاسْتِعْمَالِ

                                                        (17)

                                                        Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                                        «Намоз вақти бўлди. Уйи яқин кишилар ўз аҳли томон туриб кетди, бир жамоа одам қолди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга тошдан қилинган бир тоғорача келтирилди. Тоғорача у зотнинг кафтларини ёйишларига кичиклик қилди. Кейин одамларнинг ҳаммаси таҳорат қилди», деди. Биз: «Қанча эдинглар?» дедик. У: «Саксондан ортиқ», деди».

                                                        Муттафақун алайҳ.

                                                        Имом Бухорий ва Муслимнинг ривоятда: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам идишда сув келтиришни сўрадилар. Ичида озгина суви бор, кенг, саёз жом келтирилди. Кейин у зот бармоқларини унинг ичига солдилар. Мен у зотнинг бармоқлари орасидан отилиб чиқаётган сувга қараб турардим. Кейин мен (ўша сувдан) таҳорат қилганларни етмиш билан саксон нафар ўртасида чамаладим».

                                                        عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: حَضَرَتِ الصَّلَاةُ، فَقَامَ مَنْ كَانَ قَرِيبَ الدَّارِ إِلَى أَهْلِهِ، وَبَقِيَ قَوْمٌ، فَأُتِيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ بِمِخْضَبٍ مِنْ حِجَارَةٍ، فَصَغُرَ الْمِخْضَبُ أَنْ يَبْسُطَ فِيْهِ كَفَّهُ، فَتَوَضَّأَ القَوْمُ كُلُّهُمْ. قَالُوا : كَمْ كُنْتُمْ؟ قَالَ: ثَمَانِينَ وَزِيَادَةً. مُتَّفَقٌ عَلَيهِ. هَذِهِ رِوَايَةُ البُخَارِيِّ [خ 195].

                                                        وَفِي رِوَايَةٍ لَهُ وَلِمُسْلِمٍ: أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ دَعَا بِإِنَاءٍ مِنْ مَاءٍ، فَأُتِيَ بِقَدَحٍ رَحْرَاحٍ فِيْهِ شَيْءٌ مِنْ مَاءٍ، فَوَضَعَ أَصَابِعَهُ فِيهِ، قَالَ أَنَسٌ: فَجَعَلْتُ أَنْظُرُ إِلَى الْمَاءِ يَنْبُعُ مِنْ بَيْنِ أَصَابِعِهِ، فَحَزَرْتُ مَنْ تَوَضَّأَ مَا بَيْنَ السَّبْعِينِ إِلَى الثَّمَانِينَ [خ 200، م 2279].


                                                        Улашиш
                                                        |
                                                        |
                                                        Нусха олиш


                                                        1. Абдуллоҳ ибн Зайд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                                        «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бизнинг олдимизга келдилар. Биз у зотга сариқ мис идишда сув олиб чиқдик. У зот таҳорат қилдилар».

                                                         Имом Бухорий ривояти.

                                                         788 - وَعَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ زَيْدٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: أَتَانَا النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ، فَأَخْرَجْنَا لَهُ مَاءً فِي تَوْرٍ مِنْ صُفْرٍ فَتَوَضَّأَ. رَوَاهُ البُخَارِيُّ [197].

                                                        «الصُّفْرُ» بِضَمِّ الصَّادِ، وَيَجُوزُ كَسْرُهَا، وَهُوَ النُّحَاسُ، «وَالتَّوْرُ» كَالقَدَحِ، وَهُوَ بِالتَّاءِ الْمُثَنَّاةِ مِنْ فَوقُ.

                                                        Улашиш
                                                        |
                                                        |
                                                        Нусха олиш


                                                        1. 789. Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                                        «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир ансорийникига кирдилар. Ёнларида бир шериклари ҳам бор эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга: «Агар сенда эски мешда бу кеча олиб қўйилган сув бўлса хўп, бўлмаса ариқдан (ётиб) ичаверамиз», дедилар.

                                                         Имом Бухорий ривояти.

                                                        789 - وَعَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ دَخَلَ عَلَى رَجُلٍ مِنَ الأَنْصَارِ وَمَعَهُ صَاحِبٌ لَهُ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «إِنْ كَانَ عِنْدَكَ مَاءٌ بَاتَ هَذِهِ اللَّيْلَةَ فِي شَنَّةٍ وَإِلَّا كَرَعْنَا». رَوَاهُ البُخَارِيُّ [5613].

                                                        «الشَّنُّ»: القِرْبَةُ.

                                                        Улашиш
                                                        |
                                                        |
                                                        Нусха олиш

                                                        Ҳузайфа розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

                                                        «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бизни ипак ва дебождан ҳамда олтин ва кумуш идишларда ичишдан қайтарганлар, «Ўшалар бу дунёда улар (кофирлар) учун, охиратда эса сизлар учундир», деганлар».

                                                         Мутттафақун алайҳ.

                                                          790 - وَعَنْ حُذَيفَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: إِنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ نَهَانَا عَنِ الحَرِيرِ وَالدِّيبَاجِ، وَالشُّرْبِ فِي آنِيَةِ الذَّهَبِ وَالفِضَّةِ، وَقَالَ: «هُنّ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا، وَهِيَ لَكُمْ فِي الآخِرَةِ». مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5632، م 2067].

                                                          Улашиш
                                                          |
                                                          |
                                                          Нусха олиш


                                                          1. 791. Умму Салама розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

                                                          «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

                                                          «Кумуш идишларда ичаётган одам қорнида жаҳаннамнинг оловини қулқуллатган бўлади», дедилар.

                                                           Муттафақун алайҳ.

                                                          Имом Муслимнинг ривоятида: «Тилла ва кумуш идишда ичувчи ва овқатланувчилар…» бўлиб келган.

                                                          Имом Муслимнинг бошқа ривоятида: «Ким тилла ёки кумуш идишда (сув) ичса, қорнида дўзах оловини қулқуллатади», дейилган.

                                                          791 - وَعَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: أَنَّ رَسُولَ اللهَ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «الَّذِي يَشْرَبُ فِي آنِيَةِ الفِضَّةِ إِنَّما يُجَرْجِرُ فِي بَطْنِهِ نَارَ جَهَنَّمَ». مُتَّفَقٌ عَلَيهِ [خ 5634، م 2065].

                                                          وَفِي رِوَايَةٍ لِمُسْلِمٍ: «إِنَّ الَّذِي يَأْكُلُ أَوْ يَشْرَبُ فِي آنِيَةِ الفِضَّةِ وَالذَّهَبِ» [2065].

                                                          وَفِي رِوَايَةٍ لَهُ: «مَنْ شَرِبَ فِي إِنَاءٍ مِنْ ذَهَبٍ أَوْ فِضَّةٍ فَإِنَّمَا يُجَرْجِرُ فِي بَطْنِهِ نَاراً مِنْ جَهَنَّمَ» [2065/2].

                                                          Улашиш
                                                          |
                                                          |
                                                          Нусха олиш